PRE VOCATIONAL 

પ્રિ-વોકેશનલ ટ્રેનિંગ: 

પ્રિ-વોકેશનલ ટ્રેનિંગ એ બાળકોને ભવિષ્યમાં વ્યવસાય માટે તૈયાર કરવા માટેની પ્રારંભિક પ્રક્રિયા છે. પ્રાથમિક શાળાના વિદ્યાર્થીઓને તેમની રસ અને કુશળતાને અનુરૂપ વ્યવસાયલક્ષી પ્રવૃત્તિઓ દ્વારા તાલીમ આપવામાં આવે છે. આ તાલીમ દ્વારા બાળકોમાં હસ્તકૌશલ્ય, સંશોધન, સ્વ-રોજગારની તકો, અને રોજિંદા જીવનમાં ઉપયોગી કુશળતાઓ વિકસે છે.

પ્રાથમિક શાળામાં પ્રિ-વોકેશનલ તાલીમનું મહત્વ:

1. જીવનકૌશલ્ય (Life Skills) નો વિકાસ:

• બાળકોમાં તર્કશક્તિ અને પ્રયોગશીલતા વિકસે.

• નાના ઉદ્યોગો અને વ્યવસાય માટે સમજણ મળવી.

• સ્વ-નિર્ભરતા અને આત્મવિશ્વાસનો વિકાસ.

2. સામૂહિક કાર્ય (Teamwork) ની સમજણ:

• જૂથમાં કામ કરવાની ટેવ પડે.

• પરસ્પર સહકાર અને સંદેશાવ્યવહારના કૌશલ્યો વિકસે.

3. સહજ શીખવાની પદ્ધતિ:

• પુસ્તકીય જ્ઞાનને પ્રયોગ દ્વારા અનુભવતા શીખી શકે.

• જાતે કાર્ય કરવાની ટેવ પડે.

4. ભવિષ્ય માટે તકો:

• વ્યવસાયલક્ષી શિક્ષણ માટે મજબૂત પાયો બની શકે.

• વિવિધ વ્યવસાયોની ઓળખ અને સંભાવનાઓ વિશેની સમજણ મળે.

વિવિધ પ્રિ-વોકેશનલ તાલીમ પ્રવૃત્તિઓ:

1. કૃષિ અને બાગાયત પ્રવૃત્તિઓ

• શાળાના પરિસરમાં ઉછેર માટે છોડ લગાવવી.

• સૂકી પાંદળીઓ અને રસોડાના કચરાનું ખાતર બનાવવું.

• સૂક્ષ્મ ખેતી (Micro Farming) અને હાઇડ્રોપોનિક્સનું પ્રાથમિક જ્ઞાન.

• પાણી અને જમીન સંરક્ષણની પદ્ધતિઓ.

2. હસ્તકલા અને કળા કાર્યશાળાઓ

• માટીમાંથી મૂર્તિઓ અથવા રમકડાં બનાવવાનું શીખવું.

• હાથવણાટની ટેક્નિક (કાપડથી થેલી, કાંસકા).

• રીસાયકલિંગ પ્રોજેક્ટ (કાગળમાંથી શણગારની વસ્તુઓ બનાવવી).

3. નાના વ્યવસાયલક્ષી શૈક્ષણિક પ્રયોગો

• મીઠાઈ, નાસ્તા કે પેપર બેગ બનાવવાની તાલીમ.

• નાની બજાર વ્યવસ્થાપન પ્રથા – શાળાના મેદાનમાં બજારથી નાની વસ્તુઓ વેચવાનું અભ્યાસપ્રવૃત્તિ.

• મોબાઇલ રિપેરિંગ, વિજ્ઞાન પ્રયોગો, અથવા નાના હસ્તઉદ્યોગોની જાણકારી.

4. ટેકનિકલ અને વૈજ્ઞાનિક પ્રવૃત્તિઓ

• પાણી બચાવવાની ટેક્નિક, ઇલેક્ટ્રિક કનેક્શન વિશે જ્ઞાન.

• સાધન-ઉપકરણોનું સામાન્ય જ્ઞાન અને નાની મરામત.

• સાદા અને વપરાશલક્ષી મશીનોની કામગીરી વિશેની જાણકારી.

5. પર્યાવરણલક્ષી પ્રવૃત્તિઓ

• પર્યાવરણ અનુકૂળ હસ્તકલા અને પ્રોજેક્ટ્સ.

• ઝીરો વેસ્ટ વ્યવસ્થાપન.

• જૈવિક ખેતી અને પ્લાસ્ટિક મુક્ત અભિયાન.

પ્રિ-વોકેશનલ તાલીમ પ્રાથમિક શાળાના બાળકો માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. તે બાળકોને પોતાનાં આવશ્યક હસ્તકૌશલ્ય શીખવામાં અને જીવનમાં વિવિધ વ્યવસાયિક તકો શોધવામાં મદદ કરે છે. આ તાલીમ દ્વારા બાળકો માત્ર શીખવાનાં જ નહીં પણ ભવિષ્યમાં આત્મનિર્ભર થવા માટે પણ તૈયાર થાય.

જો શાળાઓ પ્રિ-વોકેશનલ તાલીમને અભ્યાસક્રમનો હિસ્સો બનાવે, તો તે વિદ્યાર્થીઓ માટે લાંબા ગાળે ખૂબ જ ઉપયોગી સાબિત થઈ શકે.

પ્રિ-વોકેશનલ (10 બેગલેસ ડે) આયોજન વર્ષ : 2024-25